Heritage Conservation : ब्रिटिशकालीन दारूगोळा साठवण्याची इमारत दुर्लक्षित – ऐतिहासिक वारसा वाचवण्याची गरज!
अमरावती, परतवाडा :- परतवाड्यातील अंजनगाव मार्गावरील डॉक्टर पंजाबराव देशमुख कृषी संशोधन केंद्राच्या शेतात आजही ब्रिटिशकालीन दारूगोळा साठवण्याची इमारत जड अवस्थेत पाहायला मिळते. ही ऐतिहासिक इमारत ब्रिटिश काळातील महत्त्वाचा वारसा असून, त्याला जतन करण्याची नितांत गरज आहे. मात्र, दुर्लक्षामुळे आता या वास्तूचा ऱ्हास होत आहे.
इतिहासाचा साक्षीदार – दुर्लक्षित वास्तू
ब्रिटिश सरकारने अचलपूर कॅम्प म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या परतवाडा येथे अनेक महत्त्वाची सरकारी कार्यालये स्थापन केली होती. यामध्ये उपविभागीय पोलीस अधिकाऱ्यांचा बंगला, एसडीओ ऑफिस, तहसील कार्यालय आणि इतर प्रशासनिक इमारती होत्या. त्याच काळात, या भागातील घनदाट जंगलामध्ये वीज गतिरोधक असलेली ही इमारत बांधली गेली होती, जिथे ब्रिटिश अधिकारी आपला दारूगोळा साठवायचे.
त्या काळी या ठिकाणी सुरक्षेसाठी चार बंदूकधारी गार्ड तैनात केले जायचे, जेणेकरून क्रांतिकारक या ठिकाणी कोणतेही नुकसान करू शकणार नाहीत. मात्र, आज या ऐतिहासिक वास्तूची दुरवस्था झाली आहे. विशेषतः, इमारतीतील धातूचे स्तंभ चोरीला गेल्याची माहिती असून, याबाबत अद्याप कोणतीही तक्रार पोलिसांत नोंदवली गेलेली नाही.
वारसा जतन करण्याची गरज
इतिहास हा केवळ पुस्तकांमध्ये बंद करून ठेवायचा नसतो, तर तो जतन करून पुढच्या पिढीला दाखवायचा असतो. परतवाड्यातील ब्रिटिशकालीन दारूगोळा साठवण्याच्या इमारतीला आज संवर्धनाची गरज आहे. जर वेळीच उपाययोजना केली नाही, तर हा अमूल्य वारसा काळाच्या ओघात नष्ट होईल.
स्थानिक नागरिकांनी आणि प्रशासकीय यंत्रणांनी पुढाकार घेतल्यास ही ऐतिहासिक वास्तू जतन होऊ शकते. यासाठी पुरातत्व विभागाने आणि स्थानिक प्रशासनाने या वास्तूच्या संवर्धनासाठी विशेष योजना आखणे गरजेचे आहे.
नागरिकांचा आणि प्रशासनाचा पुढाकार महत्त्वाचा
परतवाड्यातील नागरिक आणि इतिहासप्रेमी या वास्तूच्या जतनासाठी पुढे येण्याची गरज आहे. तसेच, प्रशासनाने याकडे गांभीर्याने लक्ष देऊन तातडीने पावले उचलली पाहिजेत. जर योग्य वेळी उपाययोजना केली नाही, तर हा ऐतिहासिक वारसा नष्ट होण्याच्या मार्गावर जाईल.
