महिला नागा साधू होण्यासाठी काय करावं लागतं? द्यावी लागते ‘ही’ अग्निपरीक्षा

  विविध आखाड्यांमधील साधू आणि संत कुंभमेळ्याला येतात. शाही स्नान आणि अमृत स्नान करा. ते पवित्र नद्यांच्या काठावर कठोर ध्यान करतात. हे असे प्रसंग असतात जेव्हा जगापासून दूर राहून कठोर साधना करणारे ऋषी, संत, अघोरी, नागा साधू इत्यादी सामान्य लोकांसमोर येतात. यामध्ये काही संत त्यांच्या अद्भुत रूपांमुळे लोकांचे लक्ष वेधून घेतात. प्रयागराजमध्ये सुरू असलेल्या महाकुंभात, ऋषी-मुनींची अद्भुत रूपे आणि त्यांच्या ध्यान पद्धती देखील पाहायला मिळाल्या. ज्यांचे फोटो सोशल मीडियावर व्हायरल झाले. या साधूंमध्ये महिला नागा साधूंचाही समावेश आहे. महिला नागा साधूंबद्दल जाणून घेण्यास सर्वांनाच उत्सुकता आहे. कुंभमेळ्यानंतर महिला नागा साधू कुठे जातात आणि त्या त्यांचे जीवन कसे जगतात. मुळात महिला नागा साधू होण्यासाठी काय करावं लागतं? 

अखाडोमध्ये येऊन करतात तप-साधना
कुंभमेळ्यानंतर, महिला नागा साधू त्यांच्या आखाड्यात परततात. तिथे ती राहते आणि तपश्चर्या आणि ध्यान करते. याशिवाय ती धार्मिक शिक्षण देखील देते. बऱ्याच वेळा ती दुर्गम जंगलांमध्ये आणि गुहांमध्ये एकांतात राहून तपश्चर्या करते. महिला नागा साधूंना माता आणि अवधूतानी म्हणतात. कुंभमेळ्यात महिला नागा साधूंसाठीही विशेष व्यवस्था केली जाते. ती अमृत स्नान आणि शाही स्नान मध्ये देखील भाग घेते. पण ते कपड्यांशिवाय नदीत आंघोळ करू शकत नाहीत.

जिवंत असताना करतात पिंडदान
कठोर तपश्चर्येनंतर महिला नागा साधूचा दर्जा प्राप्त होतो. वर्षानुवर्षे तपश्चर्येनंतर, त्याला एका नागा साधूची दीक्षा मिळते. महिला नागा साधूंना त्यांचे केस मुंडावे लागतात आणि स्वतःचे पिंडदान करावे लागते. मग दीक्षा घेतल्यानंतर एखाद्याला नवीन नाव मिळते. त्यांना स्वतःला सांसारिक जीवनापासून पूर्णपणे वेगळे करावे लागेल आणि केवळ परमेश्वराच्या भक्तीतच मग्न राहावे लागेल.

महिला नागा साधू होण्याचा प्रवास
सर्व महिला नागा साधू वस्त्र परिधान करतात. महिला नागा साधूंनी कपाळावर टिळक लावणे बंधनकारक आहे, परंतु महिला नागा साधू फक्त एकच भगवा रंगाचा कापड घालतात जो शिवलेला नसतो. महिला नागा साधूंच्या या पोशाखाला गंटी म्हणतात. नागा साधू होण्याचा मार्ग महिलांसाठी खूप कठीण आहे. यामध्ये, 10 ते 15 वर्षे कठोर ब्रह्मचर्य व्रताचे पालन करावे लागते. गुरूला त्याच्या क्षमतेचा आणि देवाप्रती असलेल्या भक्तीचा पुरावा द्यावा लागतो. महिला नागा साधूंनी जिवंत असताना पिंडदान आणि मुंडन (डोके मुंडन) करणे देखील बंधनकारक आहे. नागा साधू बनण्याच्या प्रक्रियेत महिलांना अनेक कठीण परीक्षांना सामोरे जावे लागते.